Lepra (Cüzzam) nedir? Bulaşma yolları nelerdir?
Lepra, ‘Mycobacterium leprae’ olarak isimlendirilen basilin neden olduğu bir hastalıktır.
Lepra insanlara özgü bir enfeksiyon olup insandan insana bulaşır ve bir taşıyıcı vektörü yoktur. Basil derinin derin dermis olarak tanımlanan bölgesinde yerleştiği için deri yolu ile hastalık kolay kolay bulaşmaz. Sağlam deri basil geçişine izin vermez. Lezyonlar ülsere olursa basil çıkışı ve dolayısıyla bulaşma söz konusu olabilir.
Lepra basilleri özellikle lepromatöz olgularda deride ve burun mukozasında bulunur ve burun akıntısı ile hastalık lepralı hasta ile yakın temasta bulunan aile içindeki bireylere bunlar arasında da en sık çocuklara bulaşır.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Lepra deriyi, periferik sinirleri, bazı hastalarda organları tutabilen kronik bir hastalıktır. Konağın bağışıklık sisteminin durumuna göre klinik belirtiler çeşitlilik gösterir. Hastalık tek bir deri belirtisi ile seyredebilir ya da sayılamayacak kadar çok deri belirtisi, sinir tutulması ve organ tutulumu ile de seyredebilir.
Deride bir veya birkaç hipopigmente makül veya çok sayıda eritemli makül, papül veya nodüller şeklinde görülebilir.
Lepranın en önemli belirtilerinden biri duyu kaybıdır. Ancak bu yakınma ile başvuran hasta sayısı oldukça azdır. Hastalar daha çok duyu kusurunun komplikasyonu olan yanık, travmatik ülser, plantar ülser gibi belirtilerle hekime başvurabilir.
Bunların dışında burun tıkanıklığı, burun kanaması, el ve ayak kaslarında pareziler, nöral ağrı, paresteziler, tenosinovit, eklem ağrıları, lenfadenopati, görme bulanıklığı, testislerde ağrı, el ve ayaklarda lokal ödem gibi şikayet ve bulgular eşlik edebilir.
Hastalığın tanısı, tedavi süreci ve tedavi uygulamaları nelerdir?
Tanı; deri lezyonlarında duyu kaybı bulgusunun olması, sinir kalınlaşması, deride basil aranması, histopatolojik tetkik gibi yöntemlerle konur.
Leprada çoklu ilaç tedavisi yapılır. Tedavi lepranın hangi tipi olduğuna bağlı olarak da değişir. Az basilli lepra kliniklerinde ikili ilaç, çok basilli olan klinik tiplerde ise üçlü ilaç kombinayonu verilir ve hastalar tedavi tamamlandıktan sonra en az 2 yıl boyunca izlenir. Eğer bu süre içinde şüpheli bir lezyon gelişecek olursa bakteriyel tetkik yeniden yapılır.
Uz.Dr.Tuğba Özkök AKBULUT
Dermatoloji Kliniği İdari Sorumlusu