ORGAN BAĞIŞI NEDİR?
Organ bağışı, kişinin hayatta iken kendi özgür iradesiyle, organlarının bir kısmını veya tamamını ölümünden sonra başka hastaların tedavisinde kullanılmak üzere vasiyet etmesidir.18 yaşını aşmış akli dengesi yerinde olan herkes organ bağışında bulunabilir.
ORGAN BAĞIŞINDA BULUNAN HERKESİN ORGANLARI KULLANILABİLİR Mİ?
Organ bağışı yapılmış olsa bile her ölümden sonra organ nakli mümkün değildir. Örneğin kişi evde, sokakta, acil serviste veya hastanelerin herhangi bir servisinde ölmüş ise organları kullanılamaz. Yalnızca yoğun bakım ünitelerinde solunum cihazına bağlı olarak ölen, yani beyin ölümü gerçekleşen kişilerin organları nakledilebilir.
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR, TANISI NASIL KONULUR?
Beyin ölümünde, beyin fonksiyonları tamamen kaybedildiği için geri dönüşü yoktur, tam ve kesin olarak ölüm gerçekleşmiştir, Bu durum bitkisel hayatla karıştırılmamalıdır. Beyin ölümü teşhisi konulabilmesi için bir takım testlerin uygulanma zorunluluğu vardır.
Bu testlerin sonucunda tıbbi ölümün gerçekleştiğine; biri nörolog veya nöroşirurjiden (beyin cerrahi) biri de anesteziyoloji ve reanimasyon veya yoğun bakım uzmanından oluşan 2 hekim tarafından kanıta dayalı tıp kurallarına uygun olarak oy birliğiyle karar verilir. Daha sonra bu karar aileye bildirilir.
ORGAN BAĞIŞ KARTI OLSUN YA DA OLMASIN AİLELERDEN İZİN ALINIR MI?
Organ bağış kartı olup olmadığına bakılmaksızın beyin ölümü gelişmiş tüm vakaların aileleri ile mutlaka görüşülür. Bu görüşme Organ Nakil Koordinatörü tarafından gerçekleştirilir. Aile onayı olmadan hiç kimsenin organları alınamaz ve kullanılamaz.
HANGİ ORGANLARIMI BAĞIŞLAYABİLİRİM?
-Kalp -Kornea -Tendon
-Karaciğer -İnce barsak -Yüz ve saçlı deri
-Böbrek -Kemik -Ekstremite
-Kalp kapağı -Üst solunum yolları -Deri
-Pankreas -Kas dokusu -Üst solunum yolu
-Akciğer -Kıkırdak -Uterus (rahim)
ALINAN ORGANLAR HERKESE NAKLEDİLEBİLİR Mİ?
Nakil işlemleri, Sağlık Bakanlığı bünyesinde Ulusal Koordinasyon Sistemi tarafından yürütülür ve yapılan tüm işlemler kayıt altına alınıp belgelenir.
Organ dağıtımı; ulusal bekleme listelerinde kaydı olanlar arasından, öncelikle tıbbi aciliyeti olan hastalar olmak üzere; kan ve doku grubu uyumuna göre yapılır. Dil, din, ırk, cinsiyet, zengin veya fakir ayrımı gözetilmez. Alıcı ve vericilerin kimlik bilgileri ailelerin izni olmadan açıklanamaz. Gizli kalması kanunen esastır.
İLERİ YAŞ VEYA KRONİK HASTALIĞIN OLMASI ORGAN BAĞIŞINA ENGEL MİDİR?
Yaşın ileri olması, kronik bir hastalığın bulunması, alkol veya sigara içiliyor olması ve benzeri nedenler organ bağışı yapılmasına engel değildir.
ORGAN BAĞIŞI YAPILDIKTAN SONRA VAZGEÇİLEBİLİR Mİ?
Organ bağışından vazgeçildiğinde bu yeni kararın aile ile paylaşılması ve organ bağış kartının imha edilmesi yeterlidir.
DİNİ AÇIDAN BİR SAKINCASI VAR MIDIR?
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, organ bağışını insanın insana yapabileceği en büyük yardım olarak tanımlamıştır. 06.03.1980 tarih ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu bildirmiştir. Kuran-ı Kerim’de Maide Suresi 32. Ayet’te “Kim bir kimseye hayat verirse, o sanki tüm insanlara hayat vermişçesine sevap kazanır.” diye buyrulmuştur.
ORGAN BAĞIŞI İÇİN NEREYE BAŞVURMAK GEREKLİDİR?
-İl Sağlık Müdürlükleri
-İlçe Sağlık Grup Başkanlıkları
-Devlet Hastaneleri
-Üniversite Hastaneleri
-Özel Hastaneler
-Semt Poliklinikleri
ORGAN BAĞIŞININ YASAL BOYUTU NEDİR?
29.05.1979 tarih ve 2238 sayılı Kanunla organ bağışının yasal boyutu belirtilmiştir. Buna göre;
Madde 6: 18 yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan her kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki tanık huzurunda açık, bilinçli ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı ve imzalı veya en az iki tanık huzurunda sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağı bir hekim tarafından onaylanması zorunludur.
Madde 14: Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya organ ve dokularını, tedavi, teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırasıyla ölüm anında yanında bulunan eşi, reşit çocukları, ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin; bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvafakatiyle ölüden organ veya doku alınabilir.
Aksine bir vasiyet ibraz edilmedikçe yoksa kornea gibi ceset üzerinde değişiklik yapmayan dokular alınabilir.
Ölü, sağlığında kendisinden ölümünden sonra organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmemişse organ ve doku alınamaz.
Gülcihan ÇİLİNGİR
SBÜ Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Organ ve Doku Nakli Koordinatörü
İletişim: 0212 453 20 00
Dahili: 2351
“ORGAN BAĞIŞI İLE İLGİLİ FİKİRLERİNİZİ AİLENİZLE PAYLAŞIN”
