Lepra
(Cüzzam) nedir? Bulaşma yolları nelerdir?
Lepra,
‘Mycobacterium leprae’ olarak
isimlendirilen basilin neden olduğu bir hastalıktır.
Lepra
insanlara özgü bir enfeksiyon olup insandan insana bulaşır ve bir taşıyıcı
vektörü yoktur. Basil derinin derin dermis
olarak tanımlanan bölgesinde yerleştiği için deri yolu ile hastalık kolay kolay
bulaşmaz. Sağlam deri basil geçişine izin vermez. Lezyonlar ülsere olursa basil
çıkışı ve dolayısıyla bulaşma söz konusu olabilir.
Lepra
basilleri özellikle lepromatöz olgularda deride ve burun mukozasında bulunur ve
burun akıntısı ile hastalık lepralı hasta ile yakın temasta bulunan aile
içindeki bireylere bunlar arasında da en sık çocuklara bulaşır.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Lepra deriyi, periferik sinirleri, bazı hastalarda
organları tutabilen kronik bir hastalıktır. Konağın bağışıklık sisteminin durumuna göre klinik
belirtiler çeşitlilik gösterir. Hastalık tek bir deri belirtisi ile
seyredebilir ya da sayılamayacak kadar çok deri belirtisi, sinir tutulması ve
organ tutulumu ile de seyredebilir.
Deride bir veya birkaç hipopigmente makül
veya çok sayıda eritemli makül, papül veya nodüller şeklinde görülebilir.
Lepranın en önemli belirtilerinden biri
duyu kaybıdır. Ancak bu yakınma ile başvuran hasta sayısı oldukça azdır.
Hastalar daha çok duyu kusurunun komplikasyonu olan yanık, travmatik ülser,
plantar ülser gibi belirtilerle hekime başvurabilir.
Bunların dışında burun tıkanıklığı,
burun kanaması, el ve ayak kaslarında pareziler, nöral ağrı, paresteziler, tenosinovit,
eklem ağrıları, lenfadenopati, görme
bulanıklığı, testislerde ağrı, el ve ayaklarda lokal ödem gibi şikayet ve
bulgular eşlik edebilir.
Hastalığın tanısı, tedavi süreci ve tedavi uygulamaları nelerdir?
Tanı; deri lezyonlarında duyu kaybı bulgusunun olması, sinir kalınlaşması,
deride basil aranması, histopatolojik tetkik gibi yöntemlerle konur.
Leprada çoklu ilaç tedavisi yapılır. Tedavi lepranın hangi tipi olduğuna
bağlı olarak da değişir. Az basilli lepra kliniklerinde ikili ilaç, çok basilli
olan klinik tiplerde ise üçlü ilaç kombinayonu verilir ve hastalar tedavi
tamamlandıktan sonra en az 2 yıl boyunca izlenir. Eğer bu süre içinde şüpheli
bir lezyon gelişecek olursa bakteriyel tetkik yeniden yapılır.