ÇOCUKLUK ÇAĞI KANSERLERİ
0 – 18 yaş arasında görülen çocukluk
çağı kanserleri, en sık 5 yaş altında ve 10-15 yaş döneminde ortaya
çıkmaktadır.Yetişkinlerden daha az kanser görülen çocuklarda, ülkemizde;
çocukluk çağı kanserlerinin tüm kanserlerin % 2’sini oluşturmakta, her
yıl ortalama 3.500 çocuğa kanser tanısı konmaktadır. Çocukluk çağında
görülen kanserlerin % 30’unu lösemi oluşturur. Geri kalan % 70
içinde, ülkemizde ikinci sırada lenf bezi kanserleri (Hodgkin ve Hodgkin-dışı
lenfoma) yer almaktadır. Bunları sırasıyla sinir sistemi tümörleri,
nöroblastoma, Wilms tümörü ve yumuşak doku sarkomaları (rabdomiyosarkoma)
izlemektedir. Kemik, deri, göz ve karaciğer tümörleri ise çocuklarda
daha nadirdir.
Ailevi yatkınlık, doğumsal hastalıklar,
doğumsal anomaliler, gen bozuklukları, bağışıklık sistemi bozuklukları başlıca
yapısal nedenler kansere yatkınlık oluşturur. Çevresel nedenler arasında ise;
fizik (radyasyon), kimya (ilaç, endüstri tarım ürünleri), virüsler ve beslenme
gibi faktörler yer almaktadır. Kanser ve yanı sıra pek çok hastalık açısından,
doğum anından itibaren çocuğun güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olması için
gereken tedbirlerin ihmal edilmemesi gerekir. Bunların başlıcaları doğru beslenme,
temizlik ve çocukluk aşılarıdır.
Belirtileri Nelerdir?
- Solukluk, halsizlik,
- Sık ateşlenme,
- Deride morluklar, çürükler,
- Boyun, koltuk altı ve/veya kasık
bölgesindeki lenf bezlerinde genellikle ağrısız şişlikler,
- Vücudun herhangi bir bölgesinde (karın,
kol, bacak, göğüs duvarı, sırt, kafatası vb.) şişlik,
- Burun ve dişeti kanamaları,
- İdrar veya dışkıda kanama,
- İdrar veya dışkılamada zorluk, bağırsak
alışkanlıklarında değişiklik (kabızlık, ishal),
- Kemik ağrıları,
- Uzun süren ve nefes darlığına neden olan
öksürük,
- Sabahları daha belirgin olan baş ağrısı
ve kusma,
- Görme bozuklukları,
- Gözlerde kayma veya istemsiz hareketler,
- Göz çevresinde koyu renkli morluklar,
- Yürüme bozuklukları, dengesizlik,
- Ateşsiz havale geçirme,
- Okul başarısızlığı,
- Kişilik değişikliği,
- Bebeğin emmemesi, ağırlık kaybı,
- Bebeğin motor gelişiminde (başını dik
tutma, dönme, oturma, yürüme becerileri) gecikme,
Birkaç haftadan uzun süren, alışılmış
basit testlerle (kan sayımı, idrar ve dışkı tetkiki) açıklanamayan ve sık
başvurulan tedavi yöntemleri (antibiyotik, ağrı kesici, ateş düşürücü) ile
düzelmeyen belirtilerin üzerinde durulmalı, daha ayrıntılı araştırmalar için
çocuk onkoloji-hematoloji uzmanlarının bulunduğu hastanelere başvurulmalıdır.
Çocuk kanserlerinin
tedavisinde hastanın yaşına, hastalığın tipine, yerleşim bölgesine ve
çevreye ya da uzak organlara yayılıp yayılmadığına (evresine) göre değişmek
üzere bir/birden çok tedavi modeli birlikte veya ardışık olarak kullanılıyor. Farklı
tedavi modellerinin yer alacağı hastalıklarda ilgili uzmanlar; çocuk
onkoloji-hematoloji uzmanları, çocuk cerrahları, farklı organların onkoloji
cerrahları, radyasyon onkoloji uzmanlarıdır. Bu uzmanlar, ‘Tümör Konseyleri’
oluşturup ortak kararlar alarak, tedavi sürecinde önemli rol oynuyorlar.
Tüm kanserlerde olduğu gibi çocukluk çağı
kanserlerinde de erken teşhis, tedavi başarısını arttırmakta ve komplikasyonları
önlemede çok önem arz etmektedir.
Tüm çocuklarımıza kansersiz sağlıklı mutlu
günler dileklerimle,
Doç. Dr. Kamil ŞAHİN
SBÜ
Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Çocyk
Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği İdari Sorumlusu